Współczynnik szumu odnosi się do pomiaru ilości dodatkowego szumu wprowadzanego do sygnału przez urządzenie lub komponent systemu elektronicznego. Określa ilościowo degradację stosunku sygnału do szumu spowodowaną przez samo urządzenie, wskazując jego skuteczność w zachowaniu oryginalnej jakości sygnału.
Współczynnik szumu (NF) urządzenia lub komponentu wyraża się jako stosunek lub w decybelach (dB) i reprezentuje ilość mocy szumu generowanej przez urządzenie w stosunku do mocy szumu na jego wejściu. Niższy współczynnik szumów oznacza lepszą wydajność, ponieważ oznacza, że do sygnału podczas wzmacniania lub przetwarzania dodawanych jest mniej szumów.
Aby określić współczynnik szumu urządzenia, pomiary przeprowadza się zwykle przy użyciu specjalistycznego sprzętu przeznaczonego do badania współczynnika szumu. Obejmuje to porównanie stosunku sygnału do szumu na wejściu i wyjściu urządzenia w określonych warunkach, umożliwiając inżynierom bezpośrednie obliczenie lub odczytanie współczynnika szumu z układu pomiarowego.
W normach IEEE (Instytut Inżynierów Elektryków i Elektroników) współczynnik szumów definiuje się jako parametr charakteryzujący charakterystykę szumową wzmacniacza lub innego urządzenia elektronicznego. Określa, ile dodatkowego szumu urządzenie wnosi do sygnału, zwykle w dB lub jako stosunek bezwymiarowy.
Współczynnik szumu w tranzystorze odnosi się w szczególności do ilości szumu dodanego do sygnału przechodzącego przez tranzystor podczas wzmacniania. Jest to krytyczny parametr przy projektowaniu i wyborze tranzystora, ponieważ niższe wartości szumów wskazują, że tranzystor zachowuje więcej oryginalnej jakości sygnału, dzięki czemu nadaje się do zastosowań wymagających wysokiej wierności sygnału i minimalnych zakłóceń.