Radar morski ma kilka kluczowych cech, które sprawiają, że nadaje się do zastosowań morskich. Podstawową cechą jest jego zdolność do skutecznego działania w różnych warunkach pogodowych, w tym w deszczu, mgle i ciemności, które są częstymi wyzwaniami na morzu. Nowoczesne radary morskie mają również regulowaną długość impulsów i częstotliwości, co pozwala operatorom zoptymalizować możliwości wykrywania w oparciu o warunki środowiskowe i wymagania operacyjne.
Kolejną kluczową cechą jest zdolność radaru do zapewniania precyzyjnych pomiarów odległości i śledzenia celów, co jest niezbędne do unikania kolizji i nawigacji na zatłoczonych drogach wodnych. Dodatkowo radary morskie są wyposażone w zaawansowane możliwości przetwarzania sygnału w celu odfiltrowania bałaganu i zakłóceń, zapewniając wyraźne i niezawodne wykrywanie celów na wyświetlaczu radaru.
Systemy radarowe, niezależnie od tego, czy są stosowane w zastosowaniach morskich, lotniczych czy naziemnych, mają kilka wspólnych cech wspólnych.
Jedną z głównych cech jest emisja fal elektromagnetycznych, zwykle w zakresie częstotliwości mikrofal, z anteny. Fale te rozchodzą się na zewnątrz, odbijają się od obiektów na swojej drodze i wracają do odbiornika radaru. Analizując czas potrzebny na powrót sygnałów i przesunięcie Dopplera (zmianę częstotliwości) powracających fal, systemy radarowe mogą określić odległość, kierunek, prędkość i rozmiar wykrytych obiektów.
Systemy radarowe charakteryzują się również regulowanymi parametrami, takimi jak szerokość impulsu, częstotliwość powtarzania impulsów i szerokość wiązki anteny, co pozwala zoptymalizować wydajność dla określonych zastosowań, czy to nawigacji, nadzoru, czy monitorowania pogody.
Główną funkcją radaru morskiego jest poprawa bezpieczeństwa żeglugi poprzez dostarczanie operatorom statków informacji w czasie rzeczywistym o otaczającym środowisku.
Radary morskie umożliwiają marynarzom wykrywanie i śledzenie pobliskich statków, zagrożeń nawigacyjnych, takich jak boje lub rafy, oraz niekorzystnych warunków pogodowych, takich jak burze lub mgła. Wyświetlając te informacje na ekranie radaru, systemy radarowe ułatwiają bezpieczną żeglugę po zatłoczonych drogach wodnych, pomagają unikać kolizji i wspierają efektywne planowanie trasy.
Dodatkowo radar morski pomaga zachować świadomość sytuacyjną podczas operacji morskich, umożliwiając zespołom skuteczne reagowanie na zmieniające się warunki i zapewniając zgodność z międzynarodowymi przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa na morzu.
Radary morskie można podzielić na kilka typów w zależności od ich charakterystyki i możliwości operacyjnych. Powszechna kategoryzacja opiera się na używanym paśmie częstotliwości: radary pracujące w paśmie X i w paśmie S to najczęściej spotykane typy radarów na pokładach statków.
Radar działający w paśmie X działa na wyższej częstotliwości (zazwyczaj około 9 GHz), zapewniając większą rozdzielczość i szczegółowość w wykrywaniu małych obiektów i zagrożeń nawigacyjnych. Jest powszechnie używany do nawigacji krótkiego zasięgu i unikania kolizji. Natomiast radar działający w paśmie S działa na niższej częstotliwości (około 3 GHz), zapewniając większy zasięg wykrywania i lepszą wydajność w niesprzyjających warunkach pogodowych, takich jak deszcz lub mgła.
Radar pracujący w paśmie S idealnie nadaje się do obserwacji dalekiego zasięgu i wykrywania większych statków lub systemów pogodowych na większym obszarze. Inna kategoryzacja uwzględnia cechy i funkcjonalność radaru, na przykład obejmuje automatyczne pomoce w kreśleniu radaru (ARPA) w celu zaawansowanego śledzenia celów i możliwości unikania kolizji. Kategorie te odzwierciedlają różnorodne wymagania operacji morskich i zapewniają, że systemy radarowe spełniają specyficzne potrzeby operacyjne w zakresie nawigacji i bezpieczeństwa na morzu.