Radar służy głównie do pomiaru odległości do obiektów oraz do wykrywania ich prędkości i kierunku ruchu. Osiąga się to poprzez przesyłanie fal radiowych w kierunku celu, a następnie odbieranie fal odbitych, które odbijają się od celu. Analizując czas potrzebny falom na dotarcie do celu i z powrotem, systemy radarowe mogą obliczyć odległość do celu. Dodatkowo, mierząc przesunięcie Dopplera w częstotliwości fal odbitych, radar może określić prędkość i kierunek poruszających się obiektów względem systemu radarowego. Możliwości te sprawiają, że radar jest niezbędny w różnych zastosowaniach, takich jak lotnictwo, nawigacja morska, prognozowanie pogody, operacje obronne i wojskowe, kontrola ruchu, a nawet w badaniach naukowych.
Podstawowym zastosowaniem radaru jest wykrywanie, śledzenie i obrazowanie obiektów w różnych odległościach i w różnych warunkach środowiskowych. Systemy radarowe dostarczają kluczowych informacji o lokalizacji, prędkości, wielkości i kształcie obiektów, co jest niezbędne do nawigacji, obserwacji i bezpieczeństwa w różnych obszarach. W lotnictwie radar pomaga kontrolerom ruchu lotniczego monitorować pozycje statków powietrznych i zapewniać bezpieczną separację. W zastosowaniach morskich radar pomaga w nawigacji, unikaniu kolizji oraz operacjach poszukiwawczo-ratowniczych. Wojskowe systemy radarowe odgrywają kluczową rolę w wykrywaniu i śledzeniu statków powietrznych, rakiet, statków i pojazdów naziemnych, zwiększając świadomość sytuacyjną i zdolności obronne. Radar jest również wykorzystywany w meteorologii do obserwacji rozkładu opadów oraz w badaniach naukowych w zakresie teledetekcji i obrazowania powierzchni Ziemi i atmosfery.
Zasada działania radaru opiera się na transmisji, odbijaniu i odbiorze fal radiowych w celu wykrywania i lokalizowania obiektów. Zasada ta wykorzystuje fale elektromagnetyczne, zwykle w zakresie częstotliwości mikrofalowych lub radiowych, które są emitowane przez nadajnik radarowy. Fale te przemieszczają się w przestrzeni, aż napotkają obiekt, w którym to momencie część fal jest odbijana z powrotem do odbiornika radaru. Mierząc opóźnienie między sygnałami nadawanymi i odbieranymi, systemy radarowe obliczają odległość do obiektu. Dodatkowo, analizując przesunięcie częstotliwości (przesunięcie Dopplera) w falach odbitych, radar może określić względną prędkość i kierunek obiektu. Ta podstawowa zasada leży u podstaw działania radaru w jego różnych zastosowaniach, zapewniając niezbędne możliwości obserwacji, nawigacji, monitorowania i badań naukowych.