Verschillende technologieën maken gebruik van het Doppler-effect, dat verwijst naar de verandering in frequentie van een golf als gevolg van relatieve beweging tussen de golfbron en de waarnemer. Een prominente toepassing is de Doppler-radar, die veel wordt gebruikt bij weersvoorspellingen en luchtverkeersleiding. Doppler-radar meet de snelheid van neerslagdeeltjes of vliegtuigen door de Doppler-verschuiving te analyseren in radarsignalen die door deze objecten worden gereflecteerd. Deze informatie is van cruciaal belang voor het detecteren en volgen van weersomstandigheden en het garanderen van een veilig luchtverkeersbeheer.
Een alledaags voorbeeld van het Doppler-effect is de verandering in toonhoogte van geluidsgolven die door een bewegend voertuig worden uitgezonden. Wanneer een voertuig een waarnemer nadert, lijkt de hoogte van de claxon of motor hoger dan wanneer deze stilstaat. Omgekeerd, naarmate het voertuig verder weg rijdt, klinkt het terrein lager. Dit fenomeen treedt op omdat de frequentie van geluidsgolven toeneemt of afneemt naarmate de bron en de waarnemer respectievelijk van elkaar bewegen of van elkaar af bewegen.
Medische echografie is een hulpmiddel dat gebruik maakt van het Doppler-effect om de bloedstroom in het lichaam te beoordelen. Doppler-echografiesystemen zenden hoogfrequente geluidsgolven uit in het lichaam en detecteren echo’s die worden weerkaatst door bewegende bloedcellen. Door de frequentieverschuiving van deze echo’s te analyseren, kan Doppler-echografie de snelheid en richting van de bloedstroom in slagaders en aders meten. Deze techniek is waardevol voor het diagnosticeren van cardiovasculaire aandoeningen, het beoordelen van de bloedvatfunctie en het monitoren van de ontwikkeling van de foetus tijdens de zwangerschap.
Moderne toepassingen van het Doppler-effect gaan verder dan traditionele toepassingen zoals radar en echografie. In de telecommunicatie worden Doppler-compensatietechnieken gebruikt om frequentieveranderingen te corrigeren die worden veroorzaakt door de beweging van satellieten en mobiele apparaten, waardoor betrouwbare communicatie in satelliet- en mobiele netwerken wordt gegarandeerd. Bovendien wordt het Doppler-effect in de astronomie benut om de beweging en snelheid van hemellichamen, zoals sterren en sterrenstelsels, te bestuderen door de verschuiving in de frequentie van het licht dat door deze verre bronnen wordt uitgezonden te analyseren. Deze verschillende toepassingen benadrukken de veelzijdigheid en betekenis van het Doppler-effect op verschillende wetenschappelijke en technologische gebieden.