Radar wordt voornamelijk gebruikt om de afstand tot objecten te meten en hun snelheid en bewegingsrichting te detecteren. Dit wordt bereikt door radiogolven naar een doel te zenden en vervolgens de gereflecteerde golven te ontvangen die van het doel terugkaatsen. Door de tijd te analyseren die golven nodig hebben om naar het doel en terug te reizen, kunnen radarsystemen de afstand tot het doel berekenen. Bovendien kan de radar, door de Doppler-verschuiving in de frequentie van gereflecteerde golven te meten, de snelheid en richting van bewegende objecten ten opzichte van het radarsysteem bepalen. Deze mogelijkheden maken radar onmisbaar in verschillende toepassingen zoals de luchtvaart, maritieme navigatie, weersvoorspellingen, defensie- en militaire operaties, verkeersleiding en zelfs in wetenschappelijk onderzoek.
Het primaire gebruik van radar is het detecteren, volgen en in beeld brengen van objecten op verschillende afstanden en in verschillende omgevingsomstandigheden. Radarsystemen leveren cruciale informatie over de locatie, snelheid, grootte en vorm van objecten, wat essentieel is voor navigatie, bewaking en veiligheid in verschillende gebieden. In de luchtvaart helpt radar luchtverkeersleiders de posities van vliegtuigen te bewaken en een veilige scheiding te garanderen. Bij maritieme toepassingen helpt radar bij navigatie, het vermijden van aanvaringen en zoek- en reddingsoperaties. Militaire radarsystemen spelen een cruciale rol bij het detecteren en volgen van vliegtuigen, raketten, schepen en grondvoertuigen, waardoor het situationele bewustzijn en de defensiecapaciteiten worden vergroot. Radar wordt ook gebruikt in de meteorologie om neerslagpatronen te observeren en in wetenschappelijk onderzoek voor teledetectie en beeldvorming van het aardoppervlak en de atmosfeer.
Het radarprincipe is gebaseerd op de transmissie, reflectie en ontvangst van radiogolven om objecten te detecteren en te lokaliseren. Dit principe maakt gebruik van elektromagnetische golven, meestal in het microgolf- of radiofrequentiebereik, die worden uitgezonden door een radarzender. Deze golven bewegen zich door de ruimte totdat ze een object tegenkomen, waarna een deel van de golven wordt teruggekaatst naar de radarontvanger. Door de vertraging tussen uitgezonden en ontvangen signalen te meten, berekenen radarsystemen de afstand tot het object. Bovendien kan de radar, door de frequentieverschuiving (Dopplerverschuiving) in de gereflecteerde golven te analyseren, de relatieve snelheid en richting van het object bepalen. Dit fundamentele principe ligt ten grondslag aan de werking van radar in zijn verschillende toepassingen en biedt essentiële mogelijkheden voor surveillance, navigatie, monitoring en wetenschappelijke verkenning.