Directiviteit is een maatstaf voor hoe goed een antenne, microfoon of ander gericht apparaat elektromagnetische of akoestische energie in een specifieke richting focust of ontvangt ten opzichte van een ideale omnidirectionele bron. Het kwantificeert de concentratie van straling of ontvangst in een bepaalde richting ten opzichte van de gemiddelde intensiteit in alle richtingen. Een hogere directiviteit geeft aan dat het apparaat effectiever is in het concentreren van energie in een gewenste richting, wat handig is in toepassingen waarbij nauwkeurige controle over straling of ontvangstpatronen belangrijk is.
Directiviteit verwijst naar het vermogen van een antenne, microfoon of ander richtapparaat om de uitvoer of ontvangst in een bepaalde richting te richten. Het is een fundamentele parameter in signaalverwerkings- en transmissietechnologieën en beïnvloedt de efficiëntie en prestaties van apparaten die golven verzenden of ontvangen. In praktische termen wordt de directiviteit vaak gekwantificeerd in decibel (DB) en is van cruciaal belang op gebieden als telecommunicatie, radarsystemen en akoestiek waar richtingsgevoeligheid of emissie essentieel is.
Directive Gain combineert de concepten van directiviteit en efficiëntie in antennes. Het vertegenwoordigt de verhouding tussen het vermogen dat in een specifieke richting wordt uitgestraald of ontvangen en het vermogen dat zou worden uitgestraald of ontvangen door een isotrope antenne (een antenne die uniform in alle richtingen uitstraalt) met hetzelfde ingangsvermogen. De versterking van de directiviteit houdt rekening met zowel het focusvermogen (directiviteit) van de antenne als met eventuele verliezen in het antennesysteem. Het biedt een uitgebreide meting van de effectiviteit van de antenne bij het richten of ontvangen van signalen in een gewenste richting.
Een richtingspatroon, ook wel stralingspatroon of polair diagram genoemd, vertegenwoordigt visueel de richtingsgevoeligheid van een antenne of microfoon. Het illustreert hoe de intensiteit van straling of ontvangst varieert afhankelijk van de richting ten opzichte van de oriëntatie van het apparaat. Directiviteitsdiagrammen geven doorgaans de straling of ontvangstintensiteit in de database weer op een polair coördinatensysteem, met de antenne of microfoon in het midden. Deze diagrammen zijn essentieel voor ingenieurs en technici om de prestaties van directionele apparaten in verschillende toepassingen te begrijpen en te optimaliseren.
Array-directiviteit verwijst naar de collectieve directiviteit van meerdere antennes of elementen die samenwerken als een enkele eenheid. Antenne-arrays worden gebruikt om een hogere directiviteit te bereiken in vergelijking met afzonderlijke antennes door signalen van individuele elementen te combineren op een manier die de straling in de gewenste richtingen verbetert en deze in andere richtingen annuleert. De directiviteit van een array hangt af van de geometrie, afstand en faserelaties tussen individuele elementen. Arrays worden vaak gebruikt in radarsystemen, draadloze communicatienetwerken en radioastronomie om de gevoeligheid en resolutie in specifieke richtingen te verbeteren en tegelijkertijd interferentie uit ongewenste richtingen te minimaliseren.